چگونگی صید ماهی شیر در خلیج فارس و بهترین طعمه برای ماهی شیر

معرفی ماهی شیر یا شیر ماهی

ماهی شیر یا شیر ماهی یکی از ماهی­های مرغوب است که در آب شور زندگی می­کند و یکی از ماهی­های مناسب برای تهیه تن ماهی به حساب می­آید. صید ماهی شیر در ایران، از طریق دریاهای جنوبی امکان­پذیر است و دریای خلیج فارس و دریای عمان محل مناسب صید این نوع ماهی است. ماهی شیر دارای اسکلت استخوانی می­باشد و باله دمی دو شاخه دارد که گوشت آن بسیار لذیذ است. ماهی شیر دارای بدنی کشیده با طرح راه راه است که رنگ بدن آن، آبی نفتی می­باشد. البته قابل بیان است که ظاهر ماهی شیر شباهت زیادی به ماهی قباد دارد و تنها اختلاف آن­ها در اندازه این دو ماهی است و ماهی شیر کمی از ماهی قباد بزرگ­تر می­باشد. صید ماهی شیر از دریاهای جنوبی ایران ثابت کرده است که طول ماهی شیر بین 1 متر تا 1.5 متر متغیر می­باشد که وزن آن اصولا بین ۵ کیلوگرم تا ۶۵ کیلوگرم نوسان دارد. از نظر ظاهری می­توان گفت شیر ماهی، دوکی شکل است و مقطع عرضی آن بیضی شکل است. ماهی شیر دارای فلس یا پولک­های ریز است که قبل از خرد کردن ماهی، بایستی پولک­ها کامل از پوست ماهی تمیز شوند. هرچه ماهی شیر بزرگ‌تر باشد و وزن آن بیشتر باشد، گوشت آن سفت‌تر است و خوش ‌خوراک‌تر می­باشد. ناگفته نماند که فروش صید ماهی شیر به دلیل بزرگی و وزن بالا، سخت است و اصولا ماهی شیر به فیله­های کوچک تقسیم و سپس در بازارها خرید و فروش می­شود. ماهی شیر از ماهی­های کوچک­تر و آبزیان پلانگتونی تغذیه می­کند. شیر ماهی در آب­های کم­عمق و در طول شیب­ خط ساحلی در جنوب شرقی آسیا و خاورمیانه، چین، ژاپن، استرالیا و حتی سواحل شرقی آفریقا یافت می­شود.

ویژگی­های ظاهری ماهی شیر

1- بدن کشیده و دراز در حدود 1 متر تا 1.5 متر

2- پوزه تیز و سر کشیده

3- رنگ پوست تیره با شکم نقره­ای رنگ همراه با خطوط آبی نفتی رنگ و گاها بنفش رنگ

4- بالچه­های زیاد

5- دم نازک

نحوه صید ماهی شیر

صید ترال ماهی شیر

یکی از روش­های صید ماهی شیر کوچک، صید به روش ترال است. به تورهای بزرگ ماهیگیری که به شکل قیف هستند، ترال می­گویند. ترال از دو طرف به تخته‌ و یا قایق متصل می­شود و به صورت شناور در بستر دریا کشیده می‌شود. صید ماهی شیر به روش ترال یکی از قدیمی­ترین روش­ها است که یک یا چند شناور، تور را در آب می­کشند و ماهیگیری می‌کنند. ترال را می‌توان با کم­ترین امکانات هم انجام داد و با یک قایق صیادی کوچک یا دو شناور مخصوص ماهی شیر را صید کرد. ماهیگیری به روش ترال اکثرا برای صید‌های تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و اصولا به کشورهای عربی صادر می­شود. به وسیله ترال می­توان ماهی­های میان زی و ماهی­هایی که در اعماق بیشتر از 200 متر هستند، را صید کرد. در حالی که ماهی شیر در اعماق کم زندگی می­کند. صید ترال بسته به چگونگی قرارگیری تور ترال در آب به ترال کف و میانی تقسیم می‌شود که صید ماهی شیر به روش ترال میانی صورت می­گیرد. ترال میانی همان ترال سطحی است که مناسب صید در عمق کم می­باشد. اندازه تور ترال میانی معمولاً بسیار بزرگتر از اندازه تور ترال کف می­باشد از این جهت دهانه‌ی تور ترال میانی بزرگ­تر است.

صید لانگ لاین ماهی شیر

یکی از روش­های صید ماهی شیر بزرگ، صید به روش لانگ لاین است. صید لانگ لاین با ادواتی از جمله یک طناب اصلی و طویل انجام می­شود که شاخه­های فرعی متعددی به طناب اصلی متصل شده است. در روش لانگ لاین، نوع طعمه مهم­ترین عامل در جذب ماهی شیر است. اصولا از گوشت ماهی­های کوچک به عنوان طعمه برای صید ماهی شیر استفاده می­شود. گوشت ماهی ساردین، ماهی قباد و اسکوئید جزو طعمه­های مناسب محسوب می­شوند و به همین جهت طعمه محکم به سر قلاب وصل می­شود. از جمله عوامل موثر در روش صید لانگ لاین می­توان به پراکندگی ماهی­ها، استراتژی­های صید، دامنه­ی تغذیه، نوع رقابت و مقابله ماهی، نوع و اندازه­ی طعمه و حتی طراحی قلاب اشاره کرد. در صید لانگ لاین ماهی­های سطح زی معمولاً قلاب­هایی به شکل­های دایره­ای و جی شکل با سایزهای مختلف کاربرد دارند. در صید ماهی شیر به روش لانگ لاین بایستی از قلاب سایز مناسب استفاده شود که سایزهای شماره 3 و 4 بسیار مناسب هستند. صید ماهی شیر عمدتا به روش لانگ لاین انجام می­شود. در این روش طعمه­­های مناسب به صورت عمودی و سر به بالا به سر قلاب وصل می­شوند و چندین طعمه بر روی یک طناب طویل موجود است که به آب انداخته می­شود. اصولا آخرین قلاب موجود بر روی طناب، در نزدیکی باله دمی با فاصله ١٠ متر تا ١۵ متر از بستر دریا است که به صورت یک لاین عمودی در آب شناور می­شود. به محض بالا و پایین شدن بویه متصل به طناب، که در سطح آب شناور می­باشد،می­توان متوجه صید ماهی شیر شد.

صید با قلاب ماهی شیر

یکی دیگر از روش­های صید ماهی شیر، صید با قلاب است. در روش صید با قلاب، بایستی طعمه بر سر قلاب وصل شده و سپس طناب قلاب به داخل آب انداخته شود. صیاد می­تواند لب آب یا داخل قایق بنشیند و منتظر گاز زدن قلاب توسط ماهی شیر بماند. در روش ماهیگیری با قلاب، با قلاب طناب جمع می­شود و ماهی از آب بیرون کشیده می­شود. ماهی شیر از قلاب و طعمه جدا می­شود و به داخل قایق و یا داخل سطلی انداخته می­شود تا ماهی بمیرد. دوباره با نصب طعمه بر سر قلاب، قلاب به داخل آب انداخته می­شود.

هدف از صید ماهی شیر چیست؟

1- یکی از کاربردهای شیر ماهی، تهیه تن ماهی است و از این رو بخشی از صیدها به شرکت­های سازنده تن ماهی ارسال می­شوند.

2- بخش دیگر ماهی شیرها به کشورهای دیگر به خصوص کشورهای عربی زبان صادر می­شوند.

3- بخشی هم به صورت فیله و خرد شده در بازارهای ماهی خرید و فروش می­شود.

4- ماهی شیر مختص آب­های شور است و در دریای شمال یافت نمی­شود و از این رو سالانه مقداری از ماهی شیرها به سراسر ایران فرستاده می­شود.